Inleiding


Zijn artistiek scheppen stelt Leonardo Torfs in het teken van een citaat van Albert Camus: "Volgens mijn mening is de kunst geen amusement voor kluizenaars. Zij moet het grootst mogelijk aantal mensen ontroeren door ze een karakteristiek beeld te geven van hun gemeenschappelijk lijden en hun gemeenschappelijke vreugden".

Hoe hij deze bij uitstek sociale kunstopvatting waar maakt zal elkeen ervaren die zijn werk leert kennen. Zijn landschappen, stillevens en genrestukken zijn overtogen met een zacht waas van poëtisch symbolisme, dat vaak ten onrechte met magisch realisme of surrealisme wordt verward. Zijn geroemde portretkunst is ongeëvenaard trefzeker in de karaktertekening. En de geëngageerdheid van de kunstenaar vooral, zijn zich betrokken voelen bij alle moderne problemen van liefdeloosheid, massificatie, vervuiling, rassenhaat, sociale verworpenheid, spreekt uit tal van zijn werken, voor wat Paul Claudel noemde "het oog dat luistert".


Biografische gegevens


Geboren : Herenthout op 2 maart 1927
Atelier : Lange Leemstraat 21 - 2018 Antwerpen (Belgie)
Privé : Flor Alpaertstraat 37 - 2060 Berchem - Tel. (32) 3 449 90 60

Leonardo Torfs heeft een veelzijdige loopbaan als kunstschilder achter de rug. Op 21-jarige leeftijd en pas gehuwd trekt hij naar Zuid-Amerika, waar hij na een moeilijke beginperiode weldra van zijn schilderkunst kan leven. Hij maakt in die tijd veel portretten in opdracht van vermogende notabelen, maar vergeet gelukkig niet zich te laten inspireren door lokale taferelen : markten, sigaarrokende "peones" (landarbeiders), indianen, enz.
Zijn tekeningen en schilderijen geraken verspreid over gans de wereld en sieren wanden in Argentinië, Brazilië, Venezuela, de Verenigde Staten, Canada en, niet te vergeten, Europa. Zelf keert de meester pas in 1970, samen met zijn vrouw en zes kinderen, naar zijn stamland terug, waar hij - hoe kan het anders - doorgaat met tekenen en schilderen. Hij zet met anderen het Antwerps Openluchtatelier op, waarvan hij 12 jaar voorzitter zal blijven. In zijn privé-atelier aan de Lange Leemstraat 21, dat vrij toegankelijk is voor alle belangstellenden, ontvangt hij vogels van diverse pluimage : kunstliefhebbers en -kopers natuurlijk, maar ook studenten, amateurschilders, op een dag zelfs een 74-jarige heer die met alle geweld zijn "goed geconserveerd" lichaam aan de schilder wil tonen.
Leonardo Torfs werkt onverdroten verder want hij barst letterlijk van ideeën. "Er valt nog heel wat te vewezenlijken", lezen we in een korte autobiografie waaraan wij ook deze biografische noten ontleenden.

Beoefende kunst
Schilderen - tekenen, boetseren, etsen

Gebruikte technieken
Olieverf, pastel, aquarel, inkt, potlood, krijt

Stijl
Figuratief en abstract

Studies en Opleiding
Academie Antwerpen, St. Lukas Gent, Zelfstudie

Voornaamste persoonlijke tentoonstellingen
Encarnacion (1949), Asuncion (1952-1956),
Antwerpen (1968- '72 - '74 - '83 - '91), Laken (1973), Diksmuide (1978),
Ekeren (1974 - '91), Noorderwijk (1970), Mortsel (1970 - '72 - '88 - '89),
Deurne-Manebrugge (1975), Breda (1991), Mechelen (1977), Nijlen (1971),
Berchem (1991), Leuven (1971), Herenthout (1978), Lier (2000) en een reeks atelier-tentoonstellingen e.a.

Voornaamste groepstentoonstellingen
4de, 5de en 9de Biënnale San Paulo (Brazilië), Galerij Kotler (New York), Groot
Vleeshuis Gent (1993), Lakenmetershuis Gent (1995), Galerij Myriel Gent (1995),
Begijnhof Mechelen (1977), 't Centrum Mortsel (1974), Cami Galerij Antwerpen (1993),
Schaliënhoeve Berchem (1975), Mornington, Cranbourne en Frankston (Australië)(1985), Libramont (2000)
div. Antwerpen (1968, - '78 - '84 - '92) e.a.

Gedurende verscheidene jaren leraar Sierkunst aan de Erasmusschool te Antwerpen.
Was medestichter en gedurende 12 jaar voorzitter van het Openluchtatelier te Antwerpen en gedurende enkele jaren bestuurslid van de V.P.K. (Vereniging Plastische Kunstenaars van België).

Werken in privé-bezit
o.a. Argentinië, Brazilië, Paraguay, Venezuela, Uruguay, Mexico, Columbië, China, Australië,
Verenigde Staten, Canada, Nederland, Frankrijk, Duitsland, England, Spanje.

Monografiën
"100 Inkttekeningen Leonardo Torfs" (1980) - Privé uitgave Th. Pulinkx
"Leonardo Torfs verwoord" (1989) - Privé uitgave D. Van Dijck

Videotapes
"Een leven in dienst van de Kunst" I - (444 Olieverfschilderijen)
"Een leven in dienst van de Kunst" II - (500 Tekeningen, Pastels, Aquarellen)


Het werk

Het werk van Leonardo Torfs is niet gemakkelijk in één categorie onder te brengen. Als je er al iets algemeens over wil zeggen (en daarmee doen we de kunstenaar eigenlijk geen recht), dan kom je niet verder dan op te merken dat zijn kunst "figuratief" is. Daarnaast is elk schilderij vooral een lust en verrassing voor het oog. Originaliteit bindt zijn thema's. Technisch zijn de werken stuk voor stuk hoogstandjes, rijk aan kleur, variatie en detaillering. Zijn vaardigheid blijkt vooral uit zijn portretten, die in veel gevallen van een indrukwekkende schoonheid zijn. Inhoudelijk doet het werk aan vele stromingen en richtingen denken : impressionisme, naturalisme, surrealisme, symbolisme, magisch realisme, Leonardo Torfs heeft zich aan menige bron gelaafd. Dat maakt zijn kunst onvoorspelbaar, maar ook altijd boeiend en verrassend.
De schilderijen en tekeningen van Leonardo Torfs hebben altijd een emotionale lading. Vrolijkheid, ontroering, verwarring of gewoon nieuwsgierigheid maken zich van de kijker meester; de beelden laten hem nooit onberoerd.

De portretten
Tussen het veelzijdig oeuvre van Leonardo Torfs nemen zijn geschilderde en getekende portretten een belangrijke plaats in. Van jongsaf toonde hij reeds een bijzondere voorliefde voor het tekenen van het menselijk gelaat en die liefde is hem steeds bijgebleven. Hij aanziet het portret als het moeilijkste genre waaraan een kunstschilder zich kan wagen en waardoor ook het meesterschap bewezen wordt. Zijn portretten zijn niet enkel degelijk geschilderd maar tonen ook steeds een treffende gelijkenis met het model. Gelijkenis die volgens Leonardo Torfs eveneens essentieel is voor een goed portret.

Hij schildert klassieke maar ook moderne portretten in olieverf. Daarnaast maakt hij portrettekeningen in krijt, potlood en penseel, maar ook pastelportretten die bekoren door hun zachtheid en kleurenrijkdom. Alhoewel hij soms naar foto's werkt (van overledenen bv.) werkt hij toch liefst - en bijna uitsluitend - naar levend model. Op het atelier kiest hij zelf pose en belichting en gedurende een aangename conversatie peilt hij dan naar het karakter en de gevoelswereld van het model om een treffende gelijkenis te kunnen weergeven.

Zijn snelportretten zijn echte bravourestukjes en geven steeds een degelijk staaltje van zijn technisch kunnen. Hij schildert zo'n snelportret in ± 60 minuten. Weinigen zullen hem dat zo knap nadoen !

Stijlperiodes
De stijlperiodes zijn bij Leonardo Torfs niet aan een bepaalde tijdsperiode gebonden en beantwoorden bij hem eerder aan een innerlijke noodzaak. Wie dag na dag schildert vindt in het veranderen van vormgeving, kleurgebruik en werkwijze een soort verademing waaruit nieuwe krachten worden geput en nieuwe mogelijkheden worden geschapen. In ieder werk van Leonardo Torfs - ook in zijn moderne werken - ziet men duidelijk zijn klassieke basisvorming : evenwichtige opbouw, harmonisch kleurgebruik en degelijke vakkennis.



De kritiek

" Leonardo Torfs is niet alleen een welhaast kompleet beeldend kunstenaar, wat trouwens maar zelden voorkomt. Zonder irriterende breuk kan hij inderdaad overstappen van het naturalisme naar het magisch-realisme of de fantasmagie.

Elk schilderij - en ook iedere tekening - impliceert een vernieuwde inzet, en biedt dan ook altijd een andere ontmoeting. Dit aspekt maakt Torfs' werk fascinerend en vol afwisseling, hoewel men achter alles uiteindelijk eenzelfde hand aanwezig voelt.

In het aartsmoeilijke genre van het portret mag Leonardo Torfs zonder enige terughoudendheid een uitblinker worden genoemd. Zonder de geringste monotonie schilderde hij een uitgebreide reeks portretten. Hij is een rake portrettist met de nodige pit, die simultaan voor een genietbaar schilderij zorgt. Fel blijft de menselijke verschijning hem aantrekken. In een aantal recente proeven heeft hij zijn portretkunst zowaar gereanimeerd. Ze zijn lichtvoetiger en frisser dan menig portret van voorheen. De uitgespaarde blanke partijen doen het portret als het ware ademen."

René Turkry
Kunstcriticus

" Kijkend naar de tekeningen, aquarellen en schilderijen van Leonardo Torfs herkent men een kunstenaar die doorheen zijn evolutie zich blijvend heeft kunnen beheersen om niet af te glijden naar goedkope effekten of andere gevaren die zijn talent zouden kunnen aantasten.

In het omvangrijke oeuvre van Leonardo Torfs kan men ook vaststellen dat hij op regelmatige tijden een herschikking van zijn expressie heeft doorgevoerd, zodat men toch een zekere verscheidenheid van stijlen kan waarnemen, zonder dat het een gevolg is van twijfel of verwarring. Ze spruiten duidelijk voort uit een behoefte om zich qua expressie en thematiek te vernieuwen, en om van daaruit ook in de werken die later ontstaan zich te intensifiëren.
In de rijke verscheidenheid die het talent van Leonardo Torfs ons etaleert, moet men tevens erkennen dat hij ook een zeer knap portrettist is. Hij is duidelijk een eerlijk en verdienstelijk kunstenaar, en creëert onverpoosd volgens eigen mogelijkheden en talent, aldus naar wat Dante in zijn Divina Commedia schrijft : "Volg je eigen baan, en laat de mensen praten."

Remi de Cnodder
Kunstcriticus

Leonardo aan het woord

De verschillende vormen of "stijlen" die in mijn schilder- en tekenwerk te vinden zijn, zijn voor mij als verschillende talen waarmee ik mijn gevoelens, gedachten of fantasiën aan anderen meedeel. Wanneer een bepaalde beeldtaal mij meer geëigend voorkomt om iets uit te drukken dan gebruik ik die taal zonder mij aan de heersende mode te storen. Zo b.v. schilder ik de schoonheid van een eenvoudig stilleven uitgaand van de visuele indruk die die schoonheid op mijn netvlies en in mijn gevoelens achterlaat. Om de dramatische kracht van een bepaald tema te doen stijgen grijp ik naar een expressieve (of expressionistische) kunstvorm en om mijn fantasie de vrije loop te laten waag ik mij op het terrein van surrealisme of symboliek. Wie het werk van een kunstenaar leert kennen ontdekt ook de mens die er achter staat want in zijn werk toont de kunstenaar steeds zichzelf; achter elk kunstwerk gaat zijn eigen wezen schuil en onbewust deelt de kunstenaar steeds aan anderen mee wat hij in wezen is ! Wie mij als kunstenaar geheel wil kennen moet zich de moeite getroosten mijn werk te bekijken in al zijn veelzijdigheid, veelzijdigheid die ikzelf ervaar als zoveel mogelijkheden en innerlijke rijkdom. Zo hou ik van de wereld met al de dingen die ons omringen. Zo hou ik van de mens met al zijn schoonheid, zijn grootheid en zijn zwakheid. Dat alles tracht ik te tonen in mijn werk !

Leonardo Torfs